Đánh giá

Vào tháng 10 năm 2007, tạp chí Dengeki G's Magazine đã đăng bài công bố cho việc việc bình chọn 50 bishōjo game hay nhất. Trong 249 tựa game, CLANNAD đã đứng nhất với 114 phiếu bầu, tiếp đó là Fate/stay night với 78 phiếu[105]. Việc phát hành phiên bản trên PlayStation 2 vào năm 2006 đã công bố trên tạp chí về game là Famitsu, tạp chí này đã cho nó số điểm tổng cộng là 26/40 (với bốn tiêu chí được chọn để đánh giá một game là 7, 7, 6 và 6)[106]. Một năm sau, vào tháng 9 năm 2008, Dengeki Online tổ chức đợt khảo sát kéo dài một tháng dành cho người chơi game với câu hỏi: "Trò chơi nào đã khiến bạn cảm động đến bật khóc?". Kết quả, CLANNAD xếp vị trí thứ hai trong tốp 10 game, sau Final Fantasy X; ba trò chơi khác của Key là Kanon, AIR và Little Busters! lần lượt chiếm các vị trí 5, 7 và 10[107].

Chuyển thể anime của CLANNAD đã nhận được nhiều sự hoan nghênh. Trong khi bộ anime đầu tiên là CLANNAD thì nhận nhiều đánh giá khác nhau từ tích cực đến hỗn tạp thì bộ anime thứ hai là CLANNAD ~After Story~ lại nhận được sự đánh giá hoan nghênh gần như tuyệt đối. Trang web THEM Anime Reviews đã đánh giá số điểm của toàn bộ loạt phim CLANNAD là 4 trên 5, với nhận xét của nhà phê bình Tim Jones miêu tả bộ anime đầu tiên là «Bộ phim gây xúc động nhất và là bộ anime phỏng theo nét vẽ của Key tốt nhất»[108] và nhà phê bình Stig Høgset nói về bộ anime thứ hai After Story rằng «Có sự kết hợp hài hòa giữa những bi kịch và cảm xúc, rất dễ dàng trong việc xé tim của bạn ra từng mảnh. Đây là nơi mà thời gian cất cánh bay vút lên và cho mọi người cảm nhận được sức mạnh của các tình cảm trong thực tế.»[109]. Các thành viên của Anime News Network đã đánh giá bộ anime CLANNAD ~After Story~ đạt 9,02 trên 10 điểm, với hơn 2000 phiếu bầu và đứng đầu bảng xếp hạng tốp 10 anime xuất sắc nhất của họ[110][111]. Theron Martin cũng đưa ra bản bình luận tại Anime News Network, ông đánh giá bộ anime đầu tiên là 'B+' và nhận xét rằng nó sử dụng phong cách Moe, tuy nhiên vẫn nói rằng nó hấp dẫn đối với những fan đam mê phong cách này[112]. Martin đã nhận xét về bộ anime thứ hai CLANNAD ~After Story~ theo hướng tích cực hơn nhiều, ông đã đánh giá nó là 'A-'. Martin đã khen ngợi bộ anime thứ hai là «Có cốt truyện tốt nhất trong loạt CLANNAD», bắt đầu bằng câu «Nó rất hiệu quả trong việc xây dựng và giãi bày các tình cảm, củng cố chủ đề chính của toàn bộ loạt phim CLANNAD (sự quan trọng của gia đình) với những hình ảnh đỉnh cao trong việc truyền tải cảm xúc.», thậm chí ông còn nói «Chỉ có những người bất cần đời nhất mới không bật khóc ở một số điểm cao trào nhất của cốt truyện.»[113]. Trên trang web DVD Talk, nhà phê bình Todd Douglass Jr. đã đánh giá CLANNAD ~After Story~ ở hạng "Đề cử cao nhất", với câu:

“ Hàng loạt các tình cảm mà CLANNAD đưa bạn đi qua có thể làm nhụt chí bất cứ ai. Nó duyên dáng, dễ thương, vui nhộn, bí ẩn và đau khổ, tất cả diễn ra cùng một lúc. Có rất ít câu chuyện có thể khiến mọi người nhớ và xúc động lâu như thế. ”

— Todd Douglass Jr.[114]   

Ông đi đến quyết định là cốt truyện rất "chân thành", "Đáng nhớ về mọi mặt" cũng như "Có rất ít cốt truyện có thể đạt đến cấp độ ấy"[114].

Phiên bản phim anime cũng nhận được nhiều đánh giá khác nhau. Tuy nhiên tất cả đều đồng ý rằng hình ảnh mà Toei Animation thực hiện không tập trung vào hiệu ứng phối cảnh như Kyoto Animation mà tập trung vào việc mô tả tâm trạng của các nhân vật khác nhau để đạt được những hiệu ứng gây xúc động mạnh[115]. Dù vậy chất lượng hình ảnh chỉ được đánh giá là tương đương như phim anime 5 Centimeters per Second[116]. Nội dung của phim anime CLANNAD bị đánh giá là chỉ cho các nhân vật nữ chính của loạt phim CLANNAD một vai trò nhỏ thậm chí là bị bỏ qua hoàn toàn[3][115]. Cốt truyện của phim cũng gặp nhiều đánh giá không tốt. Như một nhà phê bình đã nói rằng nội dung phim hơi nhàm chán[116], trong khi những người khác cho ý kiến là nội dung phim chỉ nhàm chán đến 2/3 và tập trung các tình tiết gây xúc động mạnh vào cuối phim[117]. Cốt truyện chỉ tập trung vào các cảm xúc nhân vật chính nhưng những cảm xúc đó rất sâu lắng và để lại trong lòng người xem một ấn tượng khó phai[117][118].

Doanh số

Theo bảng xếp hạng các game dành cho bishōjo được bán tại Nhật Bản, bản giới hạn của CLANNAD đã đứng hạng nhất hai lần từ khi nó phát hành, và lần xếp hạng thứ ba phiên bản giới hạn dành cho PC đã bị tuột xuống hạng thứ 46 trên 50[119]. Trong hai tuần đầu của tháng 6 năm 2004, nó đã nằm ở hạng 40/50[120]. Bản chính thức của CLANNAD dành cho hệ máy PC đã xếp hạng thứ 26[121]. Hai lần xếp hạng tiếp theo thì bản chính thức đứng ở vị trí thứ 37 và 41[122]. Bản CLANNAD lồng tiếng có doanh số đã xếp hạng ba lần liên tiếp trong bảng xếp hạng các game dành cho hệ máy PC toàn quốc tại Nhật Bản, sau đó trong khoảng từ tháng 2 đến tháng 8 năm 2008, nó lần lượt xếp hạng 7, 20 và 40[123].

DVD của hai bộ anime cùng phim cho doanh số rất cao ở các cửa hàng. Bộ đĩa DVD bản giới hạn đầu tiên của CLANNAD đã đứng hạng ba trong tuần từ 19 tháng 12 dến 25 tháng 12 năm 2007[124]. Từ bộ đĩa DVD thứ hai đến thứ năm của bản giới hạn đều dứng hạng nhất trong tuần đầu tiên phát hành[125][126][127][128], trong khi bộ đĩa DVD thứ sáu thì đứng hạng tư trong tuần từ 21 tháng 5 đến 27 tháng 5 năm 2008[129]. Hai bộ đĩa DVD thứ bảy và thứ tám đều đứng hạng nhất trong tuần đầu tiên phát hành[130][131]. Bộ đĩa DVD thứ ba đứng thứ ba trong bảng xếp hạng các DVD anime bán chạy nhất trong khoảng tháng 12 năm 2007 đến tháng 11 năm 2008[132]. Bộ hộp đĩa Blu-ray của CLANNAD đã đứng hạng ba trong tuần từ 26 tháng 4 đến 2 tháng 5 năm 2010[133] và xếp hạng thứ 13 tuần kế tiếp[134]. Bộ đĩa DVD của phim anime đã đứng hạng ba trong tuần đầu tiên phát hành và rớt xuống hạng mười ở tuần kế tiếp[135][136].

Bộ đĩa DVD bản giới hạn đầu tiên của CLANNAD ~After Story~ có doanh số xếp thứ hai trong tuần đầu tiên phát hành với 17.521 bản được bán[137]. Bộ đĩa DVD thứ hai đến thứ tư của CLANNAD ~After Story~ đứng hạng nhất trong tuần đầu tiên phát hành với hơn 16.000 bản được bán cho mỗi bộ[138][139][140]. Bộ đĩa DVD thứ năm đến thứ bảy cũng xếp hạng nhất trong tuần đầu tiên phát hành với hơn 14.000 bản mỗi bộ[141][142][143]. Bộ đĩa DVD thứ tám xếp hạng nhì trong tuần đầu tiên phát hành với 19.800 bản được bán[144]. Bộ đĩa DVD thứ sáu được xếp hạng lại từ ngày 11 tháng 5 đến ngày 17 tháng 5 năm 2009 với vị trí thứ ba cho danh hiệu DVD anime bán chạy nhất[145]. Bộ đĩa DVD thứ bảy được xếp hạng lại từ ngày 8 tháng 6 đến ngày 14 tháng 6 năm 2009 với vị trí thứ sáu cho danh hiệu DVD anime bán chạy nhất[146]. Bộ đĩa DVD thứ tám được xếp hạng lại từ ngày 6 tháng 7 đến ngày 12 tháng 7 năm 2009 với vị trí thứ năm cho danh hiệu DVD anime bán chạy nhất[147].

Ảnh hưởng

Gamania Entertainment đã tổ chức một sự kiện trong đó có CLANNAD cùng hai game trực tuyến (MMOG) nhiều người chơi nhất của họ là Hiten Online và Holy Beast Online[148]. Khoảng ngày 26 tháng 3 đến 26 tháng 6 năm 2008, 2 game này cho các nhân vật mặc các trang phục giống với bộ đồng phục mùa đông trong CLANNAD, cùng một nút để có thể gọi một vật nuôi có hình dạng giống chú heo vật nuôi Botan của Kyou[149]. Cũng như bất kỳ game thủ nào đạt cấp độ 20 trở lên có quyền tham gia bắt thăm với 500 người khác để có thể trúng được một món đồ trong CLANNAD như visual novel, hay các món đồ ngoài đời thực làm dựa theo visual novel như các tập hình ảnh và thông tin, thẻ trò chơi có in hình CLANNAD, khăn thể thao, ảnh cỡ lớn dán tường cùng nhiều vật dụng khác xuất hiện trong suốt visual novel[150].

ASCII Media Works và Vridge đã phát hành một tựa visual novel khác dành cho hệ máy PlayStation 2 mang tên Nogizaka Haruka no Himitsu: Cosplay Hajimemashita (乃木坂春香の秘密 こすぷれ、はじめました♥, Haruka Nogizaka's Secret: Cosplaying Has Begun?) dựa trên cốt truyện của visual novel Nogizaka Haruka no Himitsu. Phát hành vào tháng 9 năm 2008, trò chơi cho các nhân vật mặc rất nhiều trang phục khác nhau dựa theo hình tượng nhân vật trong năm visual novel nổi tiếng phát hành bởi ASCII Media Works cũng như ba nhân vật nữ chính trong CLANNAD. Nogizaka Haruka có thể nhập vai thành nhân vật Ichinose Kotomi, Nogizaka Mika có thể nhập vai thành nhân vật Furukawa Nagisa (cho dù Mika có tóc dài còn Nagisa có tóc ngắn) và Amamiya Shiina có thể nhập vai thành nhân vật Sakagami Tomoyo[151]. Người chơi có thể xem các hình vẽ nhân vật (CG) chỉ có trong game này khi các nhân vật đi ra ngoài lúc nhập vai vào nhân vật trong các trò chơi. Ví dụ như nếu Mika nhập vai vào nhân vật Nagisa thì hình CG cô đang ăn Dango sẽ hiện lên và cho người chơi xem lại bất cứ lúc nào[151]. Một điểm nữa là khi nhân vật chính nhập vai thành nhân vật khác thì giọng nói của họ cũng sẽ được lồng tiếng theo nhân vật mà họ hóa thân vào, ví dụ như khi Shiina nhập vai thành Tomoyo thì giọng nói của cô sẽ được lồng tiếng bởi người đã lồng tiếng cho nhân vật Tomoyo là Kuwashima Hōko[152].

Một thế giới ảo 3D có tên Ai Sp@ce được phát triển bởi công ty phát triển game Headlock cho phép người dùng tương tác với những nữ nhân vật chính trong các game bishōjo như CLANNAD, Shuffle! và Da Capo II[153][154]. Được phát hành vào tháng 10 năm 2008, trong thế giới ảo này mỗi trò chơi sẽ có một đảo riêng và kết nối vào đảo chính tên Akihabara nơi mà người sử dụng sẽ đặt chân đến đầu tiên từ đó sẽ đi đến các đảo khác. Người sử dụng có thể tạo ra một nhân vật avatar theo ý mình để đại diện cho họ trong thế giới ảo này, cũng như chọn một trong các nhân vật nữ trong các game để sống chung, được hiển thị như một con búp bê[155]. Người sử dụng và nhân vật nữ sẽ đi đến một trong ba "hòn đảo" tùy thuộc vào nơi mà nhân vật nữ đã đến. Trang phục và nhà cửa cũng có thể thay đổi theo kiểu mua để thể hiện phù hợp tính cách của người sử dụng[153].